Ruhsal dalgalanmaların nedenlerini araştıran, insan ve hayvanların temel duygu, düşünce ve davranışlarını gözlemleyerek inceleyen ve davranış biçimlerinin kaynaklarını arayan psikoloji bilim dalı, sosyal bilim dalları içerisinde yer alır. Psikoloji, bireylerin yanı sıra grupların da zihin ve motivasyon süreçlerini gözlemler, bilimsel temeller çerçevesinde araştırmalar yapar. İnsana dair her alanla ilgilenen psikoloji bilim dalı, sonsuz araştırma konusuna sahip olmakla birlikte araştırma konularına göre alt dallara ayrılır. Klinik psikoloji, endüstriyel psikoloji, sosyal psikoloji ve gelişim psikolojisi vb. alt dalar; psikolojinin en çok bilinen alt dallarıdır. Bu alt dallar içerisinde psikologlar tarafından en çok tercih edileni ve insan duygu ve düşünce bozukluklarını tedavi etmeyi amaçlayanı ise klinik psikolojidir. İnsanlardaki duygu ve düşünce bozukluklarının nedenlerini teşhis eden, tanı koyan ve tedavi yöntemleri geliştiren psikoloji bilim dalı, çözüm sağlayacak teknikleri ise psikoterapi yöntemleri ile geliştirir.
Psikolog Nedir? Psikologların Temel Vazifeleri Nelerdir?
İnsan ya da hayvanlardaki düşünce ve davranış bozukluklarını inceleyen, teşhis ve tanı koyan psikologlar, psikoterapi tedavi yöntemleri doğrultusunda hastaların iyileşmesini hedefleyen kişilerdir. Bu noktada psikologları, psikiyatrisler ile karıştırmamak ve görev tanımlarını doğru betimlemek gerekir. Sadece terapi seansları ile konuşma yoluyla hastalar ile iletişim kuran psikologlar, psikiyatrisler gibi ilaç tedavisi uygulamazlar. Ayrıca, psikiyatrisler Tıp okulundan mezun olup, doktor unvanını alırken, psikologlar Psikoloji bölümünden mezun olurlar. 4 yıllık süren bölümün ardından da mesleklerinde belirli bir dalda uzman unvanını kazanmak için 2 yıl boyunca yüksek lisans eğitimine tabi tutulurlar. Tüm eğitimlerini başarı ile tamamlayan psikologlar, görevlerini icra etmeye başlarlar.
Psikologların ilk görevi insan ve hayvan davranışlarını incelemek olmakla birlikte insan psikolojisine dair pek çok konuda da psikologlar, araştırma yaparlar. Psikoterapi seansları esnasında ruhsal sıkıntısı olan hastanın rahatsızlığın sebebini keşfetmeye yani tanı koymaya yönelik olarak hipotez geliştirirler. Bu hipotezlere bağlı olarak da sonuç odaklı psikoterapi teknikleri uygularlar. Yani her hastalığın farklı psikoterapi teknikleri ile tedavi edildiğini ifade edebiliriz. Ruhsal sıkıntı yaşayan kişilerde sık sık gözlemlenen düşünce ve duygu değişikliklerinin nedenleri araştırmak da psikologların görevleri içerisinde yer alır. Hastaları ile görüşen ve tedavi sürecini başlatan psikologlar, terapide aldıkları eğitim tekniklerini uygulayarak, hastalara sorunlar ile mücadele etme yetisi kazandırmaya çalışırlar. Böylelikle sorunlara çözüm yetisi geliştiren hastalar, daha doğru ve daha mantıklı düşünerek, hastalıkları ile baş etme ve hastalıklarını sona erdirme yollarını, psikologlar eşliğinde öğrenebilirler.
Psikologlar, Nelerle Yetkili Değildir?
İnsan psikolojisine dair pek çok konuda araştırma yapan psikologların kesinlikle hasta adına karar verme yetkisi yoktur. Onlar, sadece hastayı en doğru şekilde yönlendirmeyi hedefler. Aynı zamanda psikologlar ile hasta arasında gerçekleşen tüm konuşma ve sohbetlerin de kesinlikle başka kişiler ile paylaşılmaması gerekir. Psikologlar, hastayı rahatsız edici ve hastayı yadırgayıcı bir tutum ile hastaya da yaklaşamazlar. Bu gibi davranışlar, psikologların mesleklerinden ihraç edilmesine neden olabilir.
Psikoterapi Nedir?
Sosyal, ailesel, ilişkisel pek çok farklı konuda duygu ve düşünce bozukluğu yaşayan kişilerin tedavisi aşamasında kullanılan yöntemlere genel olarak psikoterapi teknikleri adı verilir. Psikoterapi, alanında uzmanlaşılması gereken bir durumdur, yani cinsel terapi vermek isteyen bir psikologun kesinlikle bu konuda terapi eğitimi ve sertifikası alması gerekir. Cinsel terapi sertifikasına sahip olmayan bir psikologun hasta ile görüşmesi ve onu tedavi etmeye çalışması, etik olmadığı için hasta için de herhangi pozitif bir sonuç ifade etmez. Bu yüzden aile terapisti olacak psikologların aile terapi eğitimi ya da ilişki terapisti olacak psikologun ilişki terapi eğitimi alması zorunludur.