Bazen doğuştan anomaliler nedeniyle, bazen yaşam tarzı veya yetersiz beslenme nedeniyle, kalp hastalığı için ameliyat zorunlu hale gelir. Değişen yaşam koşulları ve yeme alışkanlıklarının yanı sıra, diyabet ve yüksek tansiyon gibi kronik hastalıklar toplumda daha yaygın hale geliyor ve bu da kalp hastalığı için ameliyat riskini artırıyor.
Unutulmamalıdır ki Türkiye, Avrupa’nın en yüksek kalp hastalığı oranına sahip ülkesidir. İlk adım önlemedir. Uzmanlar, hastaların ilk aşamada mümkün olduğunca sık kalp ameliyatı geçirmesini istemezler. Öncelikle birinci basamak sağlık hizmetleri yoluyla koruyarak hastalığın ortaya çıkmasını önlemeye çalışırlar.
Bir hastalık ortaya çıkarsa bu sefer ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın ilerlemesini önlemeye çalışırlar. Bu olmazsa, sorunu ilaçla ve bir sonraki durumda – girişimsel kardiyoloji yöntemleriyle çözmeye çalışırlar. Ancak tüm aşamalara rağmen bazı kalp hastalıkları ancak kalp damar cerrahisi ile tedavi edilebilmektedir. Günlük yaşamda bazı değişiklikler vurgulanmazsa kalp ameliyatı zorunlu hale gelebilir.
Cerrahinin zorunlu olmasının nedenleri …
Bir koroner arterin tıkanması için
Kalp krizine neden olan koroner damarların daralması belli bir seviyeyi aştığında kan akışını engeller. Bu, kalbin işini yapamayacağı anlamına gelir.
Bu sorunu düzeltmek için kullanılan cerrahi işleme koroner arter baypas ameliyatı denir. Kalp ameliyatlarının büyük bir kısmı koroner oklüzyon baypas greftleme kullanılarak yapılan girişimlerdir.
Kalp kapakçığı sorunları
Kalbi bir pompa olarak düşünürsek, bu pompanın valf gibi davranan yapıları vardır (açılıp kapanan bir çıkış). Bunlara kapak da denir. Aort kapakçıkları, pompalanan kanın geri dönmesini engeller. Mitral kapak, ayrıca kalbin odaları arasında sağlıklı kan dolaşımını destekler.
Kalbi tek bir organ olarak görüyoruz. Fakat gerçekte kalp iki organdan oluşur – sol ve sağ kalp. Sol kalbin ana dolaşımı yani vücuttaki kan dolaşımı; sağ kalp ise düşük dolaşım yani akciğerlere dolaşım sağlar.
Sağ kalp kapakçıkları aynı zamanda pulmoner ve triküspit kapaklar olarak da adlandırılır. Bu kapakların hastalıkları daha az yaygındır ve daha az cerrahi müdahale gerektirir. Hastalık en sık sol kalbin kapakçıkları olan aort ve mitral kapaklarda görülür.
Daha önce ülkemizde romatizmal kalp hastalığı yaygındı ve bu durum en çok mitral kapağı etkiledi. Bununla birlikte, morbiditenin azalması ve genel sağlığın iyileştirilmesinin bir sonucu olarak, Batı ülkelerinde olduğu gibi, yaşlanmayla ilişkili kapak hastalığı ön plana çıkmıştır. Aort kapağı, yaşlanmayla ilişkili bir numaralı kalp hastalığıdır.
Diyabet
Kalp hastalığını önlemenin birçok yolu vardır. İlk adım, kardiyovasküler hastalığa neden olan faktörleri analiz etmektir. Ana nedenlerden biri diyabettir.
Diyabet kontrol altına alınmazsa kişi kendine ve diyetine dikkat etmez, kalp krizi ve dolayısıyla ölüm riski normal bir kişiye göre 10 kat daha fazladır. Hasta diyetine ve egzersize dikkat ederse ameliyat gerekmeyebilir.
Yüksek tansiyon
Akılda tutulması gereken bir diğer nokta da yüksek tansiyondur. Çünkü hipertansiyon, tüm organların, beynin ve kalbin yüksek basınç altında çalışması anlamına gelir. Bu nedenle tansiyon hastalarında yaşam tarzı değişiklikleri ile başlamak, tuzdan uzak durmak ve egzersiz yapmak kardiyovasküler hastalıkları önleyebilir.
Sigara ve yüksek kolesterol seviyeleri de hastanın kalp hastalığı geçirmesine ve gözetimsiz bırakılması durumunda ameliyat ihtiyacına neden olan faktörlerdir.
Obezite
Fazla kilolu olmak ciddi bir sağlık sorunudur. Tek başına kan basıncına ve şeker hastalığına neden olabilir. Tansiyon ve şeker hastalığından kaynaklanan sorunlar birbirini etkileyebilir ve kardiyovasküler hastalıklara yol açabilir. Bu, ameliyata yol açan ana faktörlerden biri olarak kabul edilir.
Doğuştan kalp hastalığı
Kalp ponksiyonları en yaygın doğumsal kalp hastalığı türüdür. Bazıları ameliyat gerektirmeyen boyutlardadır.
Ayrıca kalp kapakçıklarının doğuştan anomalileri, kalbe giren damarlar, kalbe giren damarlar ve kalbi çevreleyen organlara giden damarlar anormal alanlarla ilişkilendirilir ve uygunsuz ilişkili hastalıklar ameliyat gerektiren hastalıklar arasındadır.
Kalp yetmezliği
Kalp nakli, ileri derecede kalp yetmezliği ve şiddetli kalp yetmezliği olan hastalar için cerrahi bir seçenektir. Ancak donör eksikliği nedeniyle ülkemizde kalp nakli pratik olarak kullanılmamaktadır.
Kalp krizi geç müdahale ettiğinde
Kalp krizi geçiren hastalar, kalp kasının yırtılmasından dolayı kalp odacıklarında sorunlar yaşayabilir. Kapaklar ciddi şekilde hasar görebilir veya hatta yırtılabilir. Bu, hastanın acil ameliyata girmesine neden olur.
Bu ameliyatların başarı oranı yüzde 50’dir ancak hasta ameliyat olmazsa iyileşme şansı yüzde 10 düzeyinde kalmaktadır.
Kanserle
Kalp çok dirençli bir organ olmasına ve kalp kanseri çok nadir görülmesine rağmen bazen kalpte iyi huylu tümörler gelişebilir. Ancak cerrahi olarak da çıkarılır ve hasta sağlığına kavuşur.
Aort damar yırtılması
Aort damarının yırtılma veya yırtılma riski de ameliyat için bir nedendir. Bu durum en çok yüksek tansiyonu olan hastalarda görülür. Kapaklarda doğuştan bir malformasyon varsa morbidite riski 10 kat daha fazladır. Aort damarının yırtılmaması için bu damarın çapı 5,5 cm’dir Bu oluştuğunda ameliyat önerilir.
